Temperatura w pracy – jakie warunki powinien zapewnić pracodawca

Obowiązkiem pracodawcy jest nie tylko wypłacać wynagrodzenie na czas.

Musi on również zadbać o komfort pracy. I nie chodzi tu o wszelkiego rodzaju popularne dodatki jak karty multisport czy owocowe czwartki. Chodzi o te bardziej przyziemne aspekty, jak woda pitna, dostęp do toalety, przerwa obiadowa czy odpowiednia temperatura.

I właśnie tą ostatnią kwestią zajmiemy się w niniejszym artykule. Temperatura w pracy jest bardzo ważna. Przebywając 8 czy 12 godzin w miejscu, które jest zbyt zimne lub za gorące, pracownicy narażają się na różnego rodzaju choroby i dolegliwości, a przeziębienie jest tylko najmniej problematycznym z nich.

Jaka powinna być temperatura w pracy i od czego to zależy?

Minimalna temperatura w pracy

Zacznijmy od najbardziej standardowego przypadku, czyli pracy w biurze. Zwykła papierkowa robota, przy biurku, w lokalu z oknami i dachem. W takim wypadku należy spojrzeć do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

W zdaniu drugim § 30 wprost zostało wskazane, że w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może być niższa niż 18○C. Taka sama wartość jest przewidziana dla pomieszczeń, w których wykonywana jest lekka praca fizyczna. Dotyczy to np. pracy w sklepie.

W pozostałych wypadkach, np. na liniach produkcyjnych czy magazynach, prawodawca wskazał, że temperatura nie powinna schodzić poniżej 14○C.

Jednocześnie wymaga się od pracodawcy, aby w każdym wypadku działał w tej kwestii on adekwatnie do rodzaju wykonywanej pracy, tj. metod pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do jej wykonania. Powinien on zatem dostosować temperaturę w taki sposób, aby była jak najmniej uciążliwa dla swoich pracowników.

Maksymalna temperatura w pracy

A co z temperaturą maksymalną? Tutaj nie dowiemy się już z aktów prawnych, jaka ona powinna być. Ani Kodeks pracy, ani wspomniane wyżej rozporządzenie nic na ten temat nie mówią.

Jednocześnie prawo wskazuje, że w zakładzie pracy nie mogą panować warunki niekorzystne dla pracowników.

Wysokie temperatury wypływają bowiem nie tylko na obniżenie komfortu i wydajności pracy, ale mogą prowadzić również do zagrożeń dla życia i zdrowia. Wysokie temperatury mogą powodować omdlenia czy udary.

Maksymalna wysokość temperatury została określona jedynie wobec osób młodocianych oraz kobiet w ciąży, wynosi ona 30○C w pomieszczeniach biurowych.

Mimo powyższego warto wspomnieć, że praktyka BHP wypracowała spójne stanowisko co do warunków panujących w miejscach pracy. Wskazuje się, że w pomieszczeniach biurowych temperatura nie powinna przekraczać 30○C, natomiast w pozostałych sytuacjach (szczególnie przy ciężkiej pracy fizycznej) – 28 ○C.

Obowiązki pracodawcy – o co należy zadbać?

Odpowiednia temperatura w pracy jest bardzo ważna. Nie należy jednak się wyłącznie na tym skupiać. Przepisy BHP zwracają bowiem uwagę również na inne aspekty.

Przede wszystkim należy zadbać o prawidłową wentylację pomieszczeń przeznaczonych do pracy. Powinna być w nich zapewniona wymiana powietrza wynikająca z potrzeb użytkowych i funkcji tych pomieszczeń, bilansu ciepła i wilgotności oraz zanieczyszczeń stałych i gazowych.

Dodatkowo w pomieszczeniach, w których wydzielają się substancje szkodliwe dla zdrowia, powinna być zapewniona taka wymiana powietrza, aby nie były przekraczane wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń tych substancji.

Prócz tego miejsce i stanowiska pracy powinny być zabezpieczone przed niekontrolowaną emisją ciepła w drodze promieniowania, przewodzenia i konwekcji oraz przed napływem chłodnego powietrza z zewnątrz.

Rozporządzenie wskazuje także, że powietrze doprowadzane do pomieszczeń pracy z zewnątrz przy zastosowaniu klimatyzacji lub wentylacji mechanicznej powinno być oczyszczone z pyłów i substancji szkodliwych dla zdrowia.

Klimatyzacja lub wentylacja nie może powodować przeciągów, wyziębienia lub przegrzewania pomieszczeń pracy. Co bardzo istotne strumień powietrza pochodzący z wentylacji nawiewnej lub klimatyzacji nie powinien być skierowany bezpośrednio na stanowisko pracy.

Obowiązkiem pracodawcy jest także zapewnienie łatwo dostępnego pomieszczenia, przeznaczone do wypoczynku pracowników, jeżeli wymaga tego ich bezpieczeństwo i zdrowie, w szczególności gdy praca wykonywana jest w pomieszczeniach, w których temperatura spowodowana procesami technologicznymi jest stale wyższa niż 30 ○C.

Co gdy temperatura w pracy jest niższa niż zalecana?

Nawet mimo najlepszych chęci pracodawcy, nie zawsze możliwe jest utrzymanie właściwych temperatur. Dla przykładu prowadzenie chłodni przy 14○C byłoby całkowicie bezcelowe.

W sytuacji zatem, gdy temperatura na stanowisku pracy spadnie poniżej 10○C, pracodawca musi zapewnić pracownikom ciepłą odzież roboczą. Z kolei jeśli spadnie poniżej 4○C, pracodawca musi dodatkowo wyposażyć pracowników w rękawice i ciepłe obuwie robocze.

Co więcej, jeżeli pracownik stale przebywa w miejscu pracy, w którym panuje temperatura niższa niż 4○C (np. w czasie pracy na zewnątrz), ma on prawo do 10-minutowej przerwy w ogrzewalnym pomieszczeniu co 2 godziny.

Dodatkowo powinien on mieć zapewniony ciepły napój – co najmniej pół litra na ośmiogodzinną zmianę.

Co gdy temperatura w pracy jest zbyt wysoka?

Tutaj będzie nieco ciężej. Bo jeżeli nie ma ustalonych maksymalnych temperatur, to skąd wiadomo kiedy jest za gorąco? Zbyt wysokie temperatury nie zobowiązują pracodawcy do zapewnienia oddzielnych, schłodzonych pomieszczeń czy używania klimatyzacji.

Mimo to Kodeks pracy daje pracownikowi prawo do powstrzymania się od pracy, jeśli:

• warunki nie odpowiadają przepisom BHP;
• warunki stwarzają zagrożenie dla zdrowia lub życia pracowników;
• wykonywanie pracy grozi niebezpieczeństwem innym osobom.

Jest to jednak przepis nieostry, przez co ciężko go jednoznacznie zinterpretować. Wydaje się, że jedynie ekstremalne temperatury są w stanie spowodować, że pracownik bez żadnych konsekwencji mógłby powstrzymać się od wykonywania swojej pracy.

To, że pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom wodę w czasie pracy, jest wiedzą ogólną i nie trzeba tego tłumaczyć nikomu.

Przy wysokich temperaturach jednak pracodawca powinien zaopatrzyć się także na inne napoje. W warunkach pracy powyżej 25○C pracownik ma prawo do napojów wzbogaconych o sole mineralne oraz witaminy (np. popularne izotoniki).

Artykuł przygotowany przez naszego specjalistę Radosława Pilarskiego